Want waarlijk vrij is slechts hij, die zijn schuld aanvaardt

Amerikaans complot om de revolutie in Venezuela te smoren

In een gesprek in de Oval Office zou Trump, vlak na zijn inauguratie, hebben gevraagd waarom de VS Venezuela niet gewoon binnenvallen, dit volgens CNN en AP.

Rex Tillerson, toen minister van Buitenlandse Zaken, en H.R. McMaster, destijds Nationaal Veiligheidsadviseur, raadden dit sterk af. Een aanval kan contraproductief uitpakken en zal slecht vallen in de regio, zeiden ze. Trump noemde daarop de invasies van Grenada en Panama, in de jaren 80, voorbeelden van ‘nuttige’ militaire actie in de regio. Enkele weken later zou hij de optie weer hebben opgebracht, nu tijdens een diner met vier Latijns-Amerikaanse presidenten.

Tillerson en McMaster zijn intussen weg. Ze werden vervangen door respectievelijk John Bolton, inmiddels ook weg en Mike Pompeo, beiden waren minder gekant tegen militair ingrijpen. Havik Bolton zag Venezuela al jaren als schurkenstaat. Pompeo heeft goede banden met de Republikeinse senator Marco Rubio uit Florida. Als kind van Cubaanse ballingen is Rubio een uitgesproken tegenstander van zowel het Castro-regime als van Maduro.

Rubio drukt een steeds zwaarder stempel op het Latijns-Amerika-beleid van het Witte Huis. Harde taal tegen Maduro moet hem populair maken bij de Venezolaanse en Cubaanse diaspora in Florida.

Er wordt toenemend gesproken over een militaire interventie in Venezuela. Vooral in de VS, maar voorzichtig ook daarbuiten. Staat een inval op stapel? Hopelijk is de ‘Militaire optie’ tegen Venezuela vooral retoriek.

Het Amerikaanse leger zou Venezuela makkelijk aankunnen. Maar Irak en Libië leren dat een machtsvacuüm scheppen zonder plan-B een land verder kan destabiliseren. Venezuela kampt nu al met geweld van gewapende, criminele groepen. Het is ook twaalf keer groter dan Panama, het laatste Latijns-Amerikaanse land dat de VS binnenvielen.

Militair ingrijpen ligt hypergevoelig in Latijns-Amerika na twee eeuwen omstreden Amerikaanse inmenging in de regio.

Vanaf de 19de eeuw bemoeiden de VS zich onder de Monroe-doctrine zeer actief met hun ‘achtertuin’ Latijns-Amerika. Dit ging door tot diep in de vorige eeuw. In de Koude Oorlog werden van Nicaragua tot Chili rechtse, pro-Amerikaanse (para)militairen gesteund in de strijd tegen links. De bijbehorende burgeroorlogen en mensenrechtenschendingen nam Washington voor lief.

Tegenwoordig zijn coups of interventies uit den boze. Aan het eind van de Koude Oorlog grepen de VS nog wel in tegen dictator (en oud-CIA-agent) Manuel Noriega in Panama. Maar bij latere georkestreerde machtswisselingen, zoals in Haïti in 2004, moest Washington – in elk geval voor de buitenwereld – meer op de achtergrond blijven.

Als gekozen leiders tegenwoordig worden afgezet, is het via lawfare: politiek-juridische oorlogvoering. Afzettingsprocedures, zoals in Honduras (2009) en van de Braziliaanse president Rousseff (in 2016) verdelen samenlevingen ook diep. Maar er rollen geen tanks meer door de straten.

Pater Brenneker

Paul Brenneker (Venlo, 7 mei 1912- Willemstad 7 februari 1996), was een maatschappelijk zeer betrokken pater van de Orde van Dominicanen die ruim een halve eeuw voor zijn overlijden in een land aankwam waarvan hij geen enkele wetenschap had.

Pater Brenneker voelde heel goed aan dat het belangrijk is om de taal van de bevolking te spreken en leerde zich dat snel aan. Door die afstand te overbruggen trad hij in de leefwereld van de Curaçaoënaars en wakkerde zijn compassie en betrokkenheid snel aan.

Pater Brenneker

De armoedige omstandigheden van een flink deel van de bevolking - waar families soms niets te eten hadden - was iets om aan te werken; en zo richtte hij stichtingen op om geld in te zamelen, mobiliseerde vrijwilligers om huizen te verbeteren. De kerk als gebouw - zo zei hij - heeft geen enkele betekenis voor het land noch de bevolking. Zijn roeping als pater, als christen, als humanist zou pas zinvol worden door het verbeteren van de leefomstandigheden van de mensen in en buiten de parochie.

Elis Juliana

Elis Juliana
Door deze nauwe betrokkenheid groeide ook zijn belangstelling voor de geschiedenis, cultuur, tradities en de natuur van de benedenwindse eilanden. Samen met zijn vriend, volksfilosoof, kunstenaar en dichter Elis Juliana (Willemstad, 8 augustus 1927 – 23 juni 2013) verzamelde hij allerlei mogelijke bronnen om de cultuur en geschiedenis zoveel als mogelijk vast te leggen: duizenden artefacten, heel veel geluidsopnamen met zang en verhalen.

Sambumbu
Tussen 1969 en 1975 publiceerde Pater Brenneker een tiendelige boekenserie onder de naam Sambumbu. Een groot en belangrijk werk waarin zoveel mogelijk aspecten van het vroegere en tegenwoordige leven van de eilanden staat opgetekend. Al enkele decennia is dit werk niet meer beschikbaar en soms worden nog losse deeltjes in antiquariaten aangeboden.

Werkgroep Caraibische letteren