Het debat over racisme is behoorlijk zwart-wit

Wilde kinderbeschermers in Eindhoven
Heel Nederland zag tijdens de sinterklaasintocht hoe vreedzame anti-Zwarte Piet-demonstranten aangevallen werden door een stel 'kinderbeschermers’. Het bestaan van racisme in Nederland wordt helaas nog steeds gezien als een mening in plaats van objectieve realiteit.

De racisme-discussie lijkt op die tussen een gelovige en een ongelovige: de een snapt niet hoe je niet kan zien wat hij ziet, de ander snapt werkelijk niet waar je hem naar probeert te laten kijken. Wie zich in de discussie mengt, word als vanzelf in één van de kampen geplaatst.

Men vindt het moeilijk om het racisme-beestje bij de naam te noemen. Ondanks de talloze onderzoeken die racisme op de werkvloer, in het onderwijs en in het dagelijks leven aantonen.

Clarice Gargard, programmamaker en freelance journalist schrijft: 'Het liefst zou ik ook ontkennen dat racisme bestaat, maar dat gaat minder makkelijk als je niet wit bent. Vorig weekend besloot ik mijn steun aan anti-Zwarte Piet-demonstranten te betuigen door bij een demonstratie in Amstelveen aanwezig te zijn. Toen ik op Facebook een live-registratie plaatste, ontving ik bijna 8.000 reacties, waarvan de meeste doodsbedreigingen en racistische en seksistische beledigingen waren.'

'De haatberichten kwamen niet van schreeuwende hooligans maar van ogenschijnlijk keurige Nederlanders die vrolijk met de kinderen op de foto van hun facebook profiel stonden. De reacties varieerden van het welbekende ‘ga terug naar je eigen land’ tot aan ‘zwartjoekel’, ‘ooit word je door de verkeerde op straat in je kont geneukt’ en ‘AK-47 erover heen jagen’.'

En toen was er koffie, zwart graag
Het debat over Zwarte Piet, dat maatschappelijk in alle hevigheid wordt gevoerd, bestaat politiek praktisch niet.

Dat Zwarte Piet racistisch is, wilde Rutte niet horen. 'Zwarte Piet is nu eenmaal zwart.' Madeleijn van den Nieuwenhuizen vraagt zich af in het Parool: 'Waarom krijgt premier en historicus Mark Rutte het niet over zijn lippen om Zwarte Piet racistisch te noemen?'. Ze concludeert dat de reden vanzelfsprekend ordinair is: hij vreest daarmee kiezers te verliezen.

Zolang media, politieke leiders en medeburgers het bestaan van racisme ontkennen en er niet onherroepelijk stelling tegen nemen, legitimeren zij het racistisch geweld dat miljoenen ten deel valt.

In plaats van pal te staan voor het non-discriminatiebeginsel (artikel 1 van de Grondwet) kijkt het kabinet liever weg in het Zwarte Piet-debat. In plaats van hartstochtelijk op te komen voor het recht op demonstreren (artikel 9 van de Grondwet) komt VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff met het abjecte voorstel om demonstreren te verbieden. Hij liet een wel heel apart ballonetje op. Hij vond dat demonstraties tijdens de intocht maar verboden moesten worden.

Er is één politicus die stevig stelling durft te nemen in het debat. Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Tweede Kamer, plaatste op zijn Facebook-pagina een pleidooi om kleur te bekennen. 'Een kinderfeest is geen fijn feest meer als er ook mensen zijn die er pijn door oplopen. Dan moet het gewoon anders.'

Sinan Çankaya en Bob Bakker bij de Correspondent: Politici, spreek je uit in het Zwarte Pieten-debat

Aan het feit dat er mensen zijn die expliciet racistisch zijn word je als persoon van kleur dagelijks herinnerd


Volgens de Verenigde Naties is racisme:'elk onderscheid, elke vorm van uitsluiting, elk verschil, elke beperking of elke voorkeur gebaseerd op ras, huidskleur, afkomst of etniciteit, die gemaakt wordt met de bedoeling of het effect om de erkenning, toekenning of uitoefening van gelijke rechten en vrijheden in de politieke, economische, sociale, culturele of anderszins publieke sfeer te frustreren of teniet te doen.’

Racisme is niet zomaar wat. Het is een fundamenteel onrecht. Het is niet alleen een vorm van onderscheid maken tussen mensen (dat doen we voortdurend), het is ook niet hetzelfde als discriminatie (dat zowel positieve als negatieve vormen kent), nee: het is een serieuze aantasting van de gelijke rechten en vrijheden van een individu of groep.

Stereotypering is, kort samengevat, het reduceren van een individu of groep tot een bepaalde clichématig, vaak op vooroordelen gebaseerd archetype op grond van ras, etniciteit, geslacht, seksuele geaardheid, nationaliteit, geloof, beroep of sociale klasse.

Hoewel racisme vaak hand in hand gaat met stereotypering, is het geenszins hetzelfde. ‘Vrouwen zijn goed met kinderen’, ‘Italianen zijn geweldig in bed’ en ‘donkere mensen hebben meer ritmegevoel’ zijn allemaal klassieke stereotypen, maar geenszins vormen van racisme. Anders dan racisme zijn stereotypen niet per definitie haatdragend, negatief of gebaseerd op een vermeende inferioriteit van de gestereotypeerde. Laat staan dat ze de bedoeling of het effect hebben de gestereotypeerde zijn gelijke rechten en vrijheden te frustreren of ontzeggen.

Stereotypering en racisme zijn een beetje zoals de jas en de tas: dat jij in je jas past, en je jas in je tas, wil niet zeggen dat jij ook in je tas past.

Zwarte Piet is onmiskenbaar een stereotype. Zij die er geen enkel kwaad in zien, zullen de pepernotenstrooier als sympathiek zien en hun kinderen bijvoorbeeld voorhouden hoe knap het wel niet is dat Zwarte Piet op één avond al die pakjes in hun schoorsteen weet te bezorgen.

Zij die twijfelen over de goedaardigheid van het stereotype zullen daarentegen vraagtekens plaatsen bij de status van Zwarte Piet: het is misschien niet slecht bedoeld, maar het blijft het ‘hulpje’ van Sinterklaas.

En zij die in Zwarte Piet echt een racistisch fenomeen zien, zien dat het stereotype van alle kanten negatief is. Niet alleen is hij ‘het slaafje’ van de witte baas, hij is ook nog eens een dom, karikaturaal figuur uit de tijd van de slavernij.

Lees hier: Alle op deze blog gepubliceerde stukken over racisme op een rij

Er waart een golf van nostalgie door de westerse wereld


Make America Great Again, zegt Donald Trump. In Frankrijk wordt vrijwel dagelijks gerefereerd aan generaal De Gaulle en de naoorlogse periode van de trente glorieuses.

Er zit vaak iets mystieks aan deze nostalgie. Het valt moeilijk in te zien hoe Groot-Brittannië beter kan worden van de Brexit en de meeste kiezers begrepen dat ook. Toch koos een meerderheid voor identiteit, alsof het land toch sterker zou worden als het zijn zaken weer in eigen hand zou nemen, als de Britten weer 'onder elkaar' zouden zijn.

De retrotopie is een gevaarlijke droom. Ze kan alleen worden gerealiseerd door mensen met een migratieachtergrond te deporteren of ze zo te onderdrukken dat ze hun eigen identiteit opgeven.

Immigratie zal altijd tot conflicten leiden. Onderscheid maken tussen 'wij' en 'zij' is een onuitroeibaar menselijk trekje. Maar het conflict zal minder scherp zijn, en de bereidheid om compromissen te sluiten groter, als burgers, alle burgers de toekomst met vertrouwen tegemoetzien.

Wie van een blanke wereld houdt, moet naar Polen gaan. Dit land is waarschijnlijk echt het meest blanke land van Europa, en het lijkt erop dat dat nog wel een tijdje zo zal blijven. De meeste landen in Oost-Europa kennen weinig immigranten, maar in landen als Tsjechië, Slowakije en Hongarije maken de Roma rond de tien procent van de bevolking uit, terwijl deze bevolkingsgroep in Polen klein is.

In 2017 was slechts 1,7 procent van de Poolse bevolking in het buitenland geboren. Ter vergelijking: in Nederland was dat 12,5 procent, in België 16,5 procent.

Tegenwoordig zijn veel Polen bang voor immigranten, omdat hen constant wordt verteld dat vluchtelingen terroristen zijn en ellende brengen. Maar de meeste Polen hebben nog nooit een vluchteling gezien. Als je dan constant negatieve verhalen hoort en je weet niet hoe media werken, dan ga je die berichten na een tijdje geloven.

De war on drugs is eigenlijk een rassenoorlog

Het is misschien wel het meest Amerikaanse van alle Amerikaanse instituten: de gevangenis. Geen land ter wereld sluit zo veel van zijn volwassen inwoners op: 860 per honderdduizend, volgens de laatste cijfers van het Bureau voor Justitie Statistieken, zo'n zestien keer zo veel als Nederland. Ruim twee miljoen in totaal.

Geen pretje
20% van de gevangenen wordt seksueel misbruikt door medegevangenen of hun bewakers. De federale gevangenissen zijn overbevolkt en zitten aan 130% van hun capaciteit. 1 op 6 gevangenen lijdt aan een of andere mentale aandoening. In Amerikaanse gevangenissen zitten tot viermaal meer psychisch gestoorden opgesloten dan in psychiatrische instellingen.

Veelplegers op meerdere terreinen worden, in veel Amerikaanse staten, bij drie veroordelingen voor levenslang achter de tralies gezet. Dit wordt ook wel de three strikes and you’re out-regel genoemd. Het komt voor dat een onschuldig iemand hier de dupe van wordt.

War on drugs
De ‘war on drugs', naar een idee van president Nixon, en in 1982 door president Reagan daadwerkelijk in werking gezet, heeft het Amerikaanse gevangenissysteem duidelijk in ‘overdrive' gebracht.

In een poging de zogenaamde Reagan-Democraten in het Zuiden terug te winnen, liet president Clinton de drugsoorlog verder escaleren. Hij overzag de grootste toename van zwarte gedetineerden in de geschiedenis van de natie. Hij was ook verantwoordelijk voor het weren van drugsveroordeelden uit publieke huisvesting en het hen onthouden van voedselbonnen voor de rest van hun leven.’

De misdaad wordt dus steeds harder aangepakt. Ook het bezit van softdrugs, als marihuana, wordt zwaar gestraft. Rechters zijn verplicht om voor sommige misdrijven straffen op te leggen, zoals de overtreding van de drugswetten. Dit treft vooral de minderheden.

De drugsoorlog wordt bijna exclusief tegen arme, gekleurde gemeenschappen gevoerd. Vanaf het begin draaide de drugsoorlog om het aantal arrestaties. Het is een numbers game: het openbaar ministerie wordt in dollars beloond voor het aantal mensen dat het systeem opveegt. Het is dus lucratief voor de politie om veel zogenaamde stop and frisk-operaties (preventief fouilleren) te houden in arme, dichtbevolkte stadswijken.

De helft van de mensen wiens vrijheid wordt ontnomen is dus zwart of bruin, veel meer dan hun aandeel in de bevolking - reden waarom deze massale opsluiting, begonnen met de Wet tegen Geweldsmisdrijven uit 1994, ook wordt gezien als een verkapte voortzetting van de Amerikaanse apartheid.

Amerika is niet vergevingsgezind voor zijn ex-gevangenen.  2% van de Amerikaanse volwassenen en 14% van de Amerikaanse zwarten kreeg een levenslang stemverbod opgelegd.

Jim Crow 2.0
Wie eenmaal vanwege een drugsvergrijp het systeem is ingeveegd, wordt voor de rest van zijn leven als tweederangs gebrandmerkt. Hij verliest als misdadiger (felon) een groot deel van de rechten waar de burgerrechtenbeweging ooit voor vocht: het recht om te stemmen, het recht in een jury te zitten, het recht om gevrijwaard te blijven van discriminatie op de arbeidsmarkt, in huisvesting, in het onderwijs, in sociale voorzieningen. Een veroordeling tot een proeftijd is al genoeg om voor de rest van je leven als felon te boek te staan.

Net als tijdens Jim Crow wordt het strafrechtelijk systeem aangewend om kasten te herintroduceren in de VS, zoals dat vlak na de Burgeroorlog eveneens gebeurde met het convict leasing-systeem: zwarten werden bij bosjes gearresteerd voor kleine vergrijpen - zoals afval op straat laten vallen of landloperij - tot gevangenisstraf veroordeeld en vervolgens verhuurd aan plantages. Het idee was dat ze hun vrijheid zouden kunnen terugverdienen, maar ze verdienden nooit genoeg om de plantagehouders terug te betalen voor voedsel, kleding en onderdak.

'In Amerika hebben we het raciale kaste-systeem niet zozeer beëindigd, maar simpelweg herontworpen met ons strafrecht', zegt Michelle Alexander, auteur van het boek 'The New Jim Crow'.

Nieuwscircus met permanente opwinding


The New York Times verzamelde iedere leugen en onwaarheid die Trump sinds zijn beëdiging publiekelijk vertelde. Het werd een immense lijst.

De krant schrijft: Veel Amerikanen zijn gewend geraakt aan de leugens van president Trump. Maar hoe normaal ze ook zijn geworden, het land kan het zich niet permitteren om hier ongevoelig voor te worden.

Trump liegt zich een slag in de rondte en het is bewonderenswaardig dat er journalisten zijn die dat nauwgezet bijhouden en weerleggen, maar er kleeft ook iets tragisch aan. Alsof het er nog toe doet of de president de feiten wel op een rijtje heeft, alsof hij dat überhaupt zou willen, alsof het zijn aanhangers iets zou kunnen schelen.

Wat hier gebeurt is het creëren van een nieuwscircus met permanente opwinding, geconcentreerd rond de persoon van de leider, waardoor elk onderzoek naar de feiten en het debat daarover wordt gesmoord. Dat is precies de bedoeling van figuren als Trump, Poetin, Orbán & Co, zei de Amerikaanse historicus Timothy Snyder vorige week in De Balie. Zij spiegelen hun aanhangers eerst een paradijselijk verleden voor, een gouden eeuw waarnaar het land terug zal keren als de vijand (de migrant, de landverrader, de elite, Soros, Brussel) is verslagen. Vervolgens leiden ze de aandacht af van reële problemen in het heden door voortdurend ophef te produceren, waar de media zich op storten als wespen op limonade.

Partijen als de PVV doen dit ook: komt dat zien, een cartoonwedstrijd over Mohammed!

Is zwarte pijn minder waard dan wit plezier?


Op Facebook verteld Jamy Guda: 'Rond middernacht in het week-end reed ik op mijn fiets richting de club. Het is de Amsterdamse binnenstad en niet ongebruikelijk dat je als jonge vrouw nageroepen wordt door vreemden. Sommige zijn vriendelijk anderen iets minder.'

Toen Jamy bijna was aangekomen op locatie hoorde ze geschreeuw: “Hey, zwarte piet!”. De rillingen die ze toen voelde zijn onbeschrijflijk, rillingen die ze weer voelde bij het vertellen van haar verhaal.

Jamy heeft kort krullend haar en die nacht droeg ze gouden ronde oorbellen en lipstick van Tom Ford in de kleur “Mitchell”, voor de make-up liefhebbers.

Het is pijnlijk te horen hoe zij denkt zichzelf te moeten verdedigen voor hoe ze er die nacht uitzag als ze zegt dat ze er niet bij heeft stil gestaan dat een idioot de paralel naar zwarte piet zou kunnen trekken terwijl ze is wie zij is: een prachtige jonge vrouw.

'Kinderen kunnen prima leven met een kleine aanpassing zolang die geen effect heeft op de hoeveelheid snoep en cadeaus.'

Volgens Jamy is het de hoogste tijd dat het feest een update krijgt. Ze hoopt dat mensen wat verder willen kijken dan hun eigen bubbel. 'Iets wat mij noodzakelijk lijkt om een gezonde discussie te voeren.' Opmerkingen zoals zij naar haar hoofd kreeg geslingerd wil ze niet langer tolereren. 'In de 21e eeuw met al onze hedendaagse technologie en voorzieningen is het een keuze om ignorant te zijn.'

In Zaanstad werd uiteindelijk een dialoog gehouden over Sinterklaas en zijn pepernotenstrooiers. De partijen kwamen niet echt nader tot elkaar, maar wisten in elk geval hun pijn voelbaar te maken. 'Begrijpt u dat u mij kwetst, als u Zwarte Piet racistisch noemt?', vroeg pro-Zwarte Piet Kevin aan anti-Zwarte Piet Jessica Effah. 'Ja, daarom probeer ik ook altijd uit te leggen waaróm ik Zwarte Piet racistisch vind', antwoordde Effah. 'Maar als jij me schopt, en ik zeg au, dan houd je toch op?'

Sommige mensen hebben er genoeg van dat ze elke 6 december op het werk van schijtlollige collega's 'Hé, moest je niet weg vandaag?' te horen krijgen. Want het lijkt in sommige kringen moeilijk voorstelbaar, maar er bestaan dus Nederlanders, gewone, normale Nederlanders, die zwart zijn, of bruin, en die zich afvragen hoe lang ze deze waanzin nog moeten gedogen.

Er is het verhaal van een donkere moeder die vertelde dat de aanloop naar 5 december voor haar kinderen de vervelendste periode van het jaar was. Iedere dag kregen ze te horen dat ze Zwarte Piet waren en zo werd iedere dag het verschil in huidskleur ingewreven.

Een oudere man zegt opgelucht te zijn dat de discussie nu eindelijk goed op gang is. Jarenlang heeft hij zijn mond gehouden. Voor het eerst durft hij te vertellen over zijn ervaringen in de tijd dat zwarte piet als een echte boeman aan jonge kinderen werd voorgesteld. Hij verteld hoe vernederend het was in die tijd als hij ergens binnen kwam en kleine kinderen in doodsangst begonnen te huilen als ze hem zagen.

Via twitter was er het bericht waarin een vrouw iets liet merken van de pijn die ze al zo lang voelt bij de intochten met karikaturale Pieten. ‘Stevige afro’s’, ‘Sint die ze op hun domme gedrag wees’, ‘Surinaams accent’. Ieder jaar weer zijn deze mensen omstanders bij een feest dat hen het gevoel geeft dat ze er toch niet helemaal bij horen.

Op facebook verteld een jonge gekleurde homosexuele jongen hoe hij op school, terwijl alle witte klasgenoten zich schminkte als zwarte piet, hij dit van de juf niet mocht omdat hij al een kleur had.

Er zijn Nederlanders die er al langer klaar mee zijn. Soms zeiden ze er wat van. Dertig jaar geleden al, of nog langer geleden; de strijders van nu moesten nog geboren worden. Er zijn bewegende beelden bewaard van Gerda Havertong in Sesamstraat en van Anil Ramdas die er diep in de vorige eeuw al klaar mee waren. Er werd meewarig gelachen. Zwartjes met een mening: grappig.

Ze gingen er vaker wat van zeggen, luider, krachtiger. Er werd minder gelachen. Zwartjes met te veel meningen: irritant.

Jerry Afriyie werd in Gouda keihard aangepakt door de politie
Ze gingen demonstreren. Vreedzaam, T-shirt aan, niks bijzonders. Ze werden in de boeien geslagen. Ze werden uitgejouwd. Zwartjes die willen demonstreren: het moet niet veel gekker worden.

Ze gingen vaker de straat op, meer lawaai, tuigden een beweging op. Zoals je dat doet in Nederland wanneer je met hoop in je hart het land − jouw land − een stukje mooier probeert te maken. Ze werden beschimpt, overladen met drek, bedreigd, afgeschilderd als levensgevaarlijke radicalen, en kregen te horen dat 'mijn Surinaamse buurman Zwarte Piet tof vindt' (Eén van de wonderlijkste aspecten aan deze toestand: de vele zwarte buurmannen) Zwartjes die evenveel ruimte vragen als andere groepen voor hun maatschappijvisie: bek houden en oprotten, terug naar een land waar je niet vandaan komt.

Ze werden bespuugd, tegengehouden, bekogeld met zooi. Bonte coalities van voetbalsupporters, neo-nazi's en fellow-travellers uitten bedreigingen, maakten het demonstreren onmogelijk.

Hoe een kinderfeest totaal uit de hand is gelopen. En we voelen allemaal aan dat dit groter is dan een meningsverschil over de huidskleur van Piet. Hoog tijd om kleur te bekennen.

Als premier Rutte, normdrager in dit land, jarenlang dingen zegt als 'Ik ga daar niet over' en 'Dat moet de samenleving oplossen' en 'My black friends in the Antilles like Black Pete because they don't have to paint their faces', is het niet raar dat bekogelaars zich gesterkt voelen. Als regeringsvertegenwoordigers lafjes dingen zeggen als 'Demonstreren mag, maar liever niet waar de kinderen bij zijn', en 'Niet over Piet praten wanneer de Sint in het land is', dan zetten ze de deur open voor de eigenrichting.

Sinterklaas en Zwarte Piet doen ook op de Antillen hun intocht en donkere mensen vieren het feest daar mee. Maar dat doet niets af aan het gevoel van veel mensen in Nederland dat ze een etnische minderheid zijn waar je de draak mee kunt steken. Zoals dat al te vaak is gebeurd.

In onze jeugd of later hebben we nooit het gevoel gehad dat we met dit feest ons aan racisme bezondigden. En de boosheid van mensen die nu pal voor een zwarte Zwarte Piet staan, is daar deels door te verklaren. Als je je van geen kwaad bewust bent, laat je je niet zomaar als racist wegzetten.

Een grote groep - vooral - lageropgeleiden voelt zich onzeker, miskend en machteloos. Het verlies van Zwarte Piet is een zoveelste verlies, opgelegd door een elite die zijn oren laat hangen naar een in hun ogen klein groepje activisten.

Er heerst bij sommige mensen de angst dat als ‘die ander’ wint alles wat hen dierbaar is verloren gaat. We proberen die angst te begrijpen maar dit word ons wel heel moeilijk gemaakt als deze angst leid tot nare taferelen, waarbij de wanstaltigheden van één kant komen en geregeld in misselijkmakend racisme ontaardden.

Siegheilen voor Zwarte Piet in Eindhoven
In Eindhoven werd een groep van Kick out Zwarte Piet door een groep tegenstanders onder toeziend oog van de politie bekogeld met eieren, en werden er racistische en seksistische dingen geroepen. De demonstranten stonden bewegingsloos en vastberaden tegenover een woeste menigte ‘kinderbeschermers’ die leuzen als ‘hoer van de zwarten’ riepen.

De burgemeester van Eindhoven, John Jorritsma, zei erover: 'Van een vrije meningsuiting kon nauwelijks sprake zijn door het zeer intimiderende gedrag van een heel grote groep agressieve, onaangekondigde hooligans. Scheldpartijen, beledigende spreekkoren, ophitsen, het gooien van eieren. Het is echt een wonder dat de vreedzame demonstranten het nog zo lang volhielden.'

Een leven in dienst van de revolutie


De godfather van het Nederlandse communisme en lastpost, David Wijnkoop werd in Amsterdam op 11 maart 1876 geboren als oudste zoon van rabbijn Joseph Wijnkoop en Dientje Nijburg in een gezin met 4 kinderen. Het gezin woonde aan de Plantage Kerklaan 17.

David kon goed leren, ging eerst naar de openbare Hendrik Westerschool aan het Weesperplein en kwam daarna op het Barlaeus Gymnasium waar hij vanwege zijn Joodse achtergrond geen lid mocht worden van de schoolvereniging Disciplina Vitae Scipio. Na het Barlaeus studeerde hij letteren aan de Gemeentelijke Universiteit tot 14 april 1899; hij maakte de studie niet af vanwege zijn activiteiten voor de SDAP, waar hij zich in 1899 bij aansloot.

Vader Joseph
Zijn vader was een sociaal bewogen man en behandelde als rabbijn in zijn commentaren op de Bijbelboeken vooral de 'kleine profeten' uit het Oude Testament die zich in woord en daad met sociale gerechtigheid bezighielden.

Vader Joseph nam zitting in het comité dat tijdens de diamantbewerkersstaking van 1904 geld inzamelde om de gezinnen van voedsel te voorzien. In het Joodse getto gingen sommigen er ook vanuit dat rabbijn Wijnkoop 'rood' stemde, overigens ten onrechte want hij was en bleef links-liberaal. De conservatieve opperrabbijn Joseph Dünner nam hem zijn keuze voor de onderdrukten niet in dank af. Volgens socialist en tijdgenoot Sam de Wolff kreeg het karakter van zijn zoon hierdoor een 'nog uitgesprokener fanatieke plooi'. Historicus Jaap Meijer noemde het zijn 'onverzettelijk fanatisme'. Hij voelde zich als 'een kleine onderdrukte minderheid in het orthodoxe Joodse milieu'. David Wijnkoop legde op een gegeven moment zijn geloof af en was openlijk atheïst.

Feminisme
Davids felle moeder Mietje stak haar mening niet onder stoelen of banken. Ze vond het vreselijk dat haar man zo'n ondergeschikte positie innam en dat opperrabbijn Dünner hem kleineerde. Haar felheid zien we bij haar zoon David terug, als tegenhanger van zijn vaders zachtmoedigheid. Hij werd gevormd door onrecht in de Joodse maatschappij – waardoor hij zijn beide ouders getroffen zag – én door onrecht in de niet-Joodse maatschappij. Het was een optelsom van maatschappelijk en persoonlijk onrecht die resulteerde in een opstandige houding tegenover de bestaande samenleving.

David had helaas erg problematische opvattingen over vrouwen. Hij vond dat ze geen rol konden spelen in de revolutie. Tijdens het Aardappeloproer in 1917, dat werd geleid door socialistische vrouwen, vertelde hij hen dat ze naar huis moesten gaan zodat hun mannen de opstand konden overnemen.

Politiek
Wijnkoop werd een van de belangrijkste leiders in de geschiedenis van de Nederlandse communistische beweging. Hij was een van de oprichters van de Sociaal-Democratische Partij in 1909, die in 1918 werd omgedoopt tot Communistische Partij Nederland. Tot 1925 was Wijnkoop voorzitter van deze partij.

In 1905 werd hij verkozen tot het bestuur van de Tweede Internationale. Binnen de SDAP was hij een van de leiders van de links-marxistische vleugel die tegen het revisionisme van de partij streed. Hij richtte het blad 'De Tribune' op, wat tot 1940 het partijblad van de CPN zou blijven.
Binnen de SDAP werd hij berucht om zijn harde en compromisloze oppositie en zijn grote spreektalent waarmee hij enkele honderden SDAP’ers aan zich wist te binden.
In 1909 werd zijn oppositiegroep uit de partij gegooid, waarna zij de SDP oprichtten en Wijnkoop tot voorzitter benoemden. Pas tijdens de Eerste Wereldoorlog zou de partij groeien.

Terwijl SDAP-leider Troelstra in november 1918 zijn (mislukte) revolutie in het parlement verkondigde, leidde Wijnkoop daadwerkelijk een groepje van enkele honderden revolutionaire soldaten en arbeiders die een poging deden om een muiterij in het leger aan te wakkeren, en een Amsterdamse commune te stichten. Deze poging mislukte op de eerste dag nadat de groep vanuit de Amsterdamse kazerne was beschoten, waarbij enkele doden waren gevallen.

In 1925 raakte hij in hevig conflict met zijn partij en leidde hij enkele jaren een afsplitsing van de CPN. Hij streed voor erkenning van de Communistische Internationale in Moskou, maar kreeg die nooit. Hoewel hij overtuigd was van zijn gelijk vond hij uiteindelijk de partijdiscipline belangrijker en in 1930 keerde hij terug tot de officiële CPN.

Dave zoals zijn vrienden hem noemden, was een activistische politicus die van zich liet spreken. Hij interpelleerde over tal van zaken en op Prinsjesdag 1932 verstoorde hij met fractiegenoot De Visser de orde in de Ridderzaal door na het uitspreken van de Troonrede te gaan schreeuwen, wat 'weggepoetst' werd door de andere Kamerleden door luidkeels het Wilhelmus te gaan zingen. In 1934 herhaalde Wijnkoop dit, maar werd toen hardhandig uit de Ridderzaal verwijderd.

De Miranda
Met weinigen debatteerde Wijnkoop zo vaak en zo vinnig als met Monne de Miranda, rond 1900 al eigenwijs 'reformistisch' partijgenoot in Amsterdam-Oost en sinds 1919 wethouder. Maar op de valreep van zijn loopbaan nam hij het voor hem op. In 1939 verscheen in De Telegraaf een antisemitisch getinte artikelenserie waarin De Miranda werd beschuldigd van onregelmatigheden bij de uitgifte van bouwgrond. Onderzoek door een raadscommissie pleitte hem geheel vrij van corruptie. Wijnkoop zag in de beschuldiging een "nationaal-socialistische aanval op de eenheid der arbeidersbeweging, een poging, om met de raadsverkiezingen die voor de deur stonden de positie van de arbeiderspartijen te verzwakken".

Tweede wereld oorlog
Op 30 juli 1940 ontnamen de Duitse bezetters hem als communist zijn raadszetel, nog eerder dan de andere Joodse leden in november. Dat hij opnieuw als Joods betiteld werd was natuurlijk onheilspellend. Zomer 1940 dook hij onder bij een echtpaar in Amsterdam-Zuid. Daar hoorde hij van de Februaristaking van 1941 en riep razend blij uit: 'We gaan het hele ABC afwerken. Met de A van Amsterdam is het begonnen.'

Het einde
Ruim twee maanden later overleed Wijnkoop op 7 mei aan een tweede en fatale hartaanval. 'Dat lijkt Wijnkoop wel!', zei de beschonken lijkbezorger. En toen dat werd bevestigd: 'Ze hebben hem dus toch niet gekregen.' Uit het hele land kwamen mensen naar de crematie op Westerveld. Ook Monne de Miranda, die tijdens de teraardebestelling zei: 'Een vechter was hij, geen pestkop, een lastpost, maar geen treiter.' Politierechercheurs zochten onder de aanwezigen naar 'een zekere De Vries'. Jan de Vries was de schuilnaam van de ondergedoken Wijnkoop, zojuist begraven.

Lees meer over David Wijnkoop
'Vrij zijn is voor mij een levensvoorwaarde. Ik wil mijn vleugels kunnen uitslaan – om te ademen, om te geven, om te creëren. Als dat niet kan, stroomt het niet meer. Dan stopt de levendigheid. Ik ga op pauze, en zak langzaam weg.’ - Actrice en zangeres Meral Polat

Lees alle artikelen met vrijheid als rode draad

Make informed decisions

Woord Wolk

#metoo activisme Albert Einstein alleenstaande moeder alternative boekenbeurs Amerika Amsterdam anarchie anarchosyndicalisme Anti Fascistisch anti-homo anti-homowetgeving anti-Islam anti-semitisch antidemocratisch Antifa Antifascisme antiziganisme Apartheid Apple Argentinië Armando armoede art asielzoeker Baghdad Belasting beleggingen Bescherming Persoonsgegevens Bible Belt Big Brother Bijbelgordel biseksualiteit bisexueel Bob Marley boekpresentatie Boeren boerkaverbod Bolero Bolero Ranchero bonaire bonus Boycot Burgerlijke ongehoorzaamheid Burgerrechten Bush Calle 13 Caribisch gebied Caribisch Nederland cartoon Charlotte Church Che Clinton Communisme communisten Computer conservatief corruptie coup creatief criminaliteit cruise Cuba cultuur De Staat declaratie Democraten 66 demonstratie demonstration Design detentie- en deportatiebeleid discriminatie documentaire Dominicaanse Republiek economie Edward Snowden Eten etniciteit Etnisch profileren Europa exceptionalisme extreemrechts Facebook fascisme festival Mundial Film Food Fox News Free Running fundamentalistisch Funny FvD Fyra Gay Geloof genderidentiteit generalisering Gerrit Zalm Gezond graaicultuur Graphical grappig Great Griekenland GroenLinks Grote Denkers Guatemala Gymnastics Hasbara Healthy Henk en Ingrid Hitlergroet hoer homo homofobie homohaat homohuwelijk homoseksualiteit Howard Zinn humor ideologie illegale vreemdeling Imperialisme incest Indisch Inheemse bevolking Integriteit Internet internetvrijheid intolerantie introvert iPhone 4 Irak Iran Iraq islam islamofobie isolationisme Israel Janusz Korwin-Mikke jeugdcriminaliteit journal Julian Assange justitie Kamilya Jubran kapitalisme Kenneth Clark Kerwin Duinmeijer Kiri Davis klassejustitie klassenjustitie klassiek-liberalisme kolonialisme kunst kwalijke quatsch Latin Le Pen LEGO leiders Lenin LGBTQ liberaliseren libertarisch socialisme life story Logo love maatschappij Mac Makintosh Mamie Clark Manzanero Mao marktwerking Marokkaan Marx Matt Damon Media medication Meldpunt melodrama Mexico milieu milieu bonaire Scientology vervuiling cruise Missionair Kapitalisme monarchie Monty Python Moslim Movie Music muziek muziek industrie muzzies Naked nationalistme natuur nazi Nederland Nelson Mandela Neoliberaal Netherlands Nikahu al-mut'ah normaal occupation oceaan Oekraïne onderwijs openbaar vervoer Outkast overheid Paars Palestina Panafrikanisme Parijs Peaceful pirate bay politie Politiek polution populistisch pragmatisch privacy privatisering progressief propaganda prostitutie Prostitution psychologie Puerto Rico PVV racisme racist racistisch racistische Ranchera Raskin rassendiscriminatie Rassenscheiding Religion repressie Residente reviews revolutie Roma San Juan Santo Domingo Santos scholing Scientology Seksisme seksualiteit seksueel misbruik sekswerker Sex Shakira sighe sjoemelen Slave slavernij sociale huurwoningen Socialisme solidariteit Spain spam Spanje Stephen Miller suicide Suriname survival Tea party Thailand Tilburg tolerantie Tom Morello transgender transseksualiteit true life Trump Tucker Carlson Tula Twitter uitsluiting UNIA vakbond veiligheid Venezuela Vergeten Veel te Declareren verkiezingen verkrachting verlichtingsfundamentalisten vervuiling verzet Vlaams Blok volksgezondheid volkshuisvesting vrije communicatie vrijheid vrijheid van informatie vrijheid van meningsuiting VVD War Web white privilege WikiLeaks Woonakkoord xenofobie Xs4all Young & United zakkenvuller Zeeland zinloos geweld zionisme Zuid Afrika Zuid-Amerika zwarte piet

VVD culturen

VVD culturen
Bij de VVD kunnen sommige culturen prima samenleven

Opmerkelijke Posts